Pierre Janssen. In de greep van de kunst

Een documentaire over kunstkenner Pierre Janssen van Lex Reitsma

“Had u geen acteur willen worden?” vraagt Mies Bouwman aan Pierre Janssen in Mies-en-scène (1967)

De mensen die zich Pierre Janssen weten te herinneren, kennen hem van het vermaarde, even populaire als eigenzinnige televisieprogramma Kunstgrepen, dat op tv werd uitgezonden tussen 1958 en 1975. Maar Pierre Janssen was ook journalist en schrijver, museumdirecteur, docent, reisleider en veelgevraagd spreker. In al die hoedanigheden had hij één duidelijke missie die hij met volle overgave, bijna als een bezetene uitdroeg: een breed publiek helpen kijken naar kunst, om daar hun leven mee te verrijken, hun blik te verruimen, hen vrijer te laten denken, en daarbij toleranter te laten zijn tegenover mensen en zaken die niet door iedereen onmiddellijk begrepen werden. Begrip kweken voor het onbegrepene.

De manier waarop hij dat deed was absoluut uniek en was met zijn aanpak en stijl zijn tijd ver vooruit. Hoewel vakgenoten uit de kunst- en museumwereld vooralsnog sceptisch waren, kreeg hij uit diezelfde hoek pas jaren later erkenning als presentator en museumman. De tijd is rijp om het fenomeen Pierre Janssen in deze documentaire te belichten. Naast motieven van nostalgie voor een grote groep 55-plussers, die als televisiekijkers het pogramma Kunstgrepen hebben gezien, ook omdat hij als museumvakman en als kunstverteller op tv inspirerend is geweest voor de huidige generatie. Actueel zijn de grote vragen
van de moderne museologie hoe je het huidige publiek aan je kunt binden? De vraag hoe je een brug kunt slaan naar doelgroepen als die zich niet gerepresenteerd voelen in het museum? En de kwestie van toegankelijkheid en laagdrempeligheid van het museum. Janssen hield zich intensief met deze thema’s bezig, ook in de tijd dat deze niet relevant gevonden werden. Hij slaagde daarin en was in die zin een vernieuwer.

Regie en camera: Lex Reitsma
Montage: Erik Disselhof
Geluid: Rutger Zuydervelt
Producenten: René Mendel en Mira Mendel